Onderzoek: Zestig procent bouwvakkers werkt weleens zwart
Onderzoek - maandag 11 december 2023
Wij ondervroegen 300 bouwprofessionals naar hun ervaringen met en opvattingen over zwartwerken. Uit dit onderzoek blijkt dat bijna zes op de tien bouwvakkers in Nederland weleens zwartwerken. De meerderheid hiervan beperkt dit tot maximaal drie keer per jaar. Echter, ongeveer één op de zeven verricht maandelijks zwartwerk en sommigen verdienen hiermee zelfs meer dan in hun reguliere baan. Hoewel de reden om zwart te werken vaak goed te begrijpen valt, willen we benadrukken dat de (financiële) gevolgen bij een ongeval vaak zeer groot zijn.
Dat zit zo: bij een ongeluk tijdens een ‘zwarte’ klus ben je niet verzekerd. En het is nu eenmaal een feit dat de veiligheidsrisico’s van werken in de bouw groter zijn dan in de meeste andere sectoren. Stel dat je als schilder van een ladder of steiger valt, kan het zomaar zijn dat je daardoor weken of maanden niet kunt werken. Doordat je niet verzekerd bent voor arbeidsongeschiktheid zit je dan zonder inkomen. Van de ondervraagden is 95 procent zich bewust van dit risico.
Onmisbare bijverdiensten
Ons onderzoek wijst ook uit dat zwartwerk vaak uit financiële noodzaak voortkomt. Een derde van de ondervraagde bouwvakkers meent dat de helft van de sector zonder werk zou zitten als zwartwerk volledig zou verdwijnen. Overigens is ook bijna een kwart het volledig oneens met die stelling.
Daarnaast vinden veel bouwvakkers dat ze meer zouden moeten verdienen. Ruim 35 procent is het oneens met de stelling dat zij eerlijk worden betaald voor het werk dat zij doen. Daarnaast ziet de overgrote meerderheid niet alleen zichzelf, maar ook hun klanten, die vaak om zwartwerk vragen, als medeverantwoordelijk. Meer dan zeven op de tien ondervraagden is deze mening toegedaan.
Zwartwerk als hoofdinkomen
Zwartwerken is zo onlosmakelijk verbonden aan de bouw dat een groot aantal bouwvakkers zelfs meer verdient met klussen onder de radar dan met regulier werk. Liefst 36 procent van de geënquêteerden die weleens zwartwerken geeft dit aan.
Aanpak oorzaken zwartwerken noodzakelijk
Uit ons onderzoek blijkt dat zwart bijverdienen voor velen in de bouw essentieel is. Desondanks zijn de risico's aanzienlijk. Daarom roepen wij het nieuw te vormen kabinet op om in te grijpen. Er moet een oplossing komen die zowel de financiële nood achter zwartwerk aanpakt als de arbeidsvoorwaarden verbetert. Dit is het moment om zowel de symptomen als de dieperliggende oorzaken van zwartwerk in de bouwsector aan te pakken.